İsrail, Gazze'de 7 Ekim'den bu yana dünyanın gözü önünde tarihte eşine ender rastlanılan bir soykırım gerçekleştiriyor.
Özgürlük ve insan hakları konusunda bütün dünyaya ders vermeye çalışan Batı ülkelerindeki siyasetçiler ve medya kuruluşları bu katliamın suç ortağı olmaktan çekinmiyor.
Peki bu katliama kim dur diyecek? 2002 yılında savaş suçları ve insanlığa karşı işlenen suçları önlemek için Lahey'de kurulan Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) neden bu soykırıma sessiz kalıyor?
Bu konuda Filistinlilerin bir başvurusu olduğunu biliyoruz. Bu başvuru süreci hangi aşamada ve son gelişmeler yargılama sürecini hızlandırabilir mi? Bu soruları uluslararası hukuk uzmanı, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Selami Kuran'a sorduk.
İSRAİL'İN LAHEY'DE DOSYASI İLERLEMİYOR
Filistin 2015 yılında beri 1998 tarihli Roma Statüsüne taraf ve Lahey Uluslararası Ceza Mahkemesinin yargı yetkisini tanıyor. 2014 yılındaki İsrail hukuk ve insanlık dışı saldırıları nedeniyle savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlediği iddiasıyla Ceza Mahkemesine başvurdu. Uluslararası Ceza Mahkemesi suç işlendiğini dair yeterli kanıtlar olduğu için 2021 yılında soruşturma başlattı, ancak soruşturma çeşitli siyasi baskılar nedeniyle ilerlemiyor.
İNGİLTERE VE ABD MAHKEMEDE ETKİLİ
Uluslararası Ceza Mahkemesi her ne kadar bağımsız gibi kendini lanse etse de bildiğiniz gibi siyasi etki ile hareket ediyor. İngiltere bu mahkeme üzerinde çok etkili. ABD bu mahkemeyi tanımasa da kararlar üzerinde etkili olduğunu söyleyebiliriz. Ancak İsrail'in son 15 gündür Filistin'de gerçekleştirdiği katliamlar ve soykırım girişimi İsrail hakkındaki soruşturma sürecini hızlandıracaktır.
PUTİN'E HEMEN TUTUKLAMA ÇIKTI
İsrail Lahey'i tanımasa da suç Filistin topraklarında işlendiği için UCM'nin İsrailli yöneticileri yargılama yetkisi bulunuyor. UCM, Rusya-Ukrayna savaşında yapılan başvuruyu hızlı bir şekilde karara bağladı. Putin ve Rus komutanlar hakkında tutuklama kararı çıktı. Burada bir çifte standart görüyoruz. Putin hakkında hızla işleyen süreç Netanyahu hakkında nedense çok yavaş ilerliyor. İsrail hakkında 2014'te yapılan başvuruda sürecin hızlandırılması gerekiyor.
Uluslararası Ceza Mahkemesi 4 suçu yargılama konusu yapabiliyor. Soykırım, savaş suçları, İnsanlığa karşı işlenen suçlar ve saldırı. İsrail'in bu suçların tamamını işlediğini söyleyebiliriz.
İSRAİL TÜM SAVAŞ SUÇLARINI İŞLEDİ
Nedenine gelince. Haklı ya da haksız sivil hedeflere saldıran, savaşın tarafı olmayan kadın, çocuk ve yaşlıları hedef alan, okul, hastane ve mabetlere vuran taraf savaş suçu işlemiştir. İnsani yardımı engellemek de tipik bir savaş suçudur. Bu durumda İsrail tarafında talimat veren yetki kullanan herkes Lahey'de Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde mutlaka yargılanmalıdır ve yargılanacaktır. Yani talimatı veren İsrail Başbakanı Netanyahu, Savunma Bakanı ve üst düzey komutanlar.
SIRPLAR CEZA ALDI, İSRAİL'DE ALACAKTIR
UCM, Sırp komutan Ratko Mladiç'i ömür boyu hapse mahkum etti ve bu yargılamalarda Sırp Cumhuriyeti'nin Cumhurbaşkanı Radovan Karadziç'i de soykırımdan suçlu buldu. Bosna Hersek'teki işlenen savaş suçları ile Filistin'de işlenen suçlar birebir aynı. Eğer adaletli bir yargılama yapılırsa başta Başbakan Netanyahu olmak üzere İsrailli komutanların Lahey'de ceza alacağını düşünüyorum.
