Ünlü ekonomist dolarda büyük deprem için gün verdi: "Dolar krizini tetikleme riski barındırmakta"
Ekonomist Alaattin Aktaş tarih vererek dolar için 'depreme hazır olun' dedi. Ekonomist Alaattin Aktaş 4 gün sonrasını işaret ederek dolardaki depreme hazırlıklı olunması konusunda uyardı.
2023 yılının başından beri yükselişini sürdüren dolar kuru için hükümet tarafından Kur Korumalı Mevduatları (KKM) önlem alınmaya çalışıldı fakat bu sistem işe yaramadı. KKM'den çıkışlar giderek hız kazanırken, 2 haftada eriyen 150 milyar TL'nin nereye gittiği de merak edilmeye başladı.
Konuyla ilgili önemli bir yazı yazan ünlü ekonomist Alaattin Aktaş, "Peki bu para nereye gidiyor, mevduata mı, başka yere mi?" sorularına yanıt aradı. İşte Alaattin Aktaş'ın KKM yorumu ve korkutan dolar tahmini...
AZALMA 147 MİLYAR LİRAYI BULDU
"Türk Lirası cinsinden açılan kur korumalı mevduatta asgari faiz koşulunun kaldırılması ve bankaların şu dönem için normalde yüzde 30 olan bu faizi aşağı çekip normal TL mevduata dönülmesi durumunda görece yüksek faiz uygulamaya başlaması KKM’den çıkışı hızlandırdı. Kur korumalı mevduat, ekim ayının ilk haftasındaki 74 milyar liralık azalmadan sonra ikinci haftada da 73 milyar lira geriledi. Böylece ekim ayının ilk yarısındaki azalma 147 milyar lirayı buldu.
KKM'DEN KAÇIŞ
KKM, 13 Ekim itibarıyla 3 trilyon 156 milyar liraya inmiş oldu. Söz konusu hesaplar, 18 Ağustos’ta 3 trilyon 408 milyar lira ile zirveye çıkmıştı. O tarihten 13 Ekim’e kadar geçen yaklaşık iki aydaki azalma 252 milyar liraya ulaştı. TL cinsi KKM’de asgari faizin kaldırılmasından sonra bankalar bu hesaplara yüzde 20 dolayında faiz veriyor. Bu bir anlamda ortalama faiz. Bazı bankalar ise hem faizi çok daha aşağı çekti, hem de o düşük faize rağmen KKM'de kalmak isteyen tasarruf sahibini başka bankalara gitmeye ikna etmeye başladı. Bankalar TL cinsi KKM’yi azaltamadıkları takdirde bir anlamda cezai yaptırımla karşılaştıkları için mudileri ikna yolunda yoğun çaba harcıyor. En geçerli ikna yöntemi hiç kuşku yok ki KKM'den çıkılıp normal mevduata geçilmesi halinde verilen görece yüksek faiz. KKM’de kalınması halinde en düşük vade üç ay, yıllık faiz yüzde 20 dolayında ama tabii ki kur bu orandan daha fazla artarsa kur getirisi alınabiliyor.
"KKM'DE KALIP ÜÇ AYDA YÜZDE 5 FAİZ Mİ, TL MEVDUATA GEÇİP ÜÇ AYDA YÜZDE 10 FAİZ Mİ?"
Ancak KKM’den vazgeçilip TL mevduata dönülürse, vade artık bir ay da olabiliyor. Türk halkı genellikle kısa vadeyi tercih ettiği için bu durum tasarruf sahibini iknada işe yarıyor. Ayrıca faiz de yüzde 40'tan başlıyor ve bankadan bankaya değişmekle birlikte tutara da bağlı olarak yüzde 50'lere kadar uzanıyor. Kur artışı faizden düşük kaldığı takdirde KKM’ye yıllık yüzde 20 faizle üç ayda yüzde 5 faiz veriliyor. Ancak KKM’den TL cinsi mevduata geçilmesi halinde yıllık yüzde 40’tan bir aya yüzde 3.3, üç aya ise yüzde 10 faiz almak mümkün oluyor. Üstelik bu neredeyse en düşük oran. KKM’de kalıp (kur az arttığı takdirde) üç ayda yüzde 5 faiz mi, TL mevduata geçip üç ayda yüzde 10 faiz mi?
26 EKİM TARİHİNE DİKKAT
Üstelik ikinci seçenekte vade bir ay olabildiği için bir hareket kolaylığı, mevduattan çıkıp başka bir finansal araca geçme olanağı da var. Yaşanan ekonomik kriz ile birlikte piyasaların 500 baz puanlık faiz artışına göre konumlanması bekleniyor. Eğer 26 Ekim'de yapılacak Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında bu seviyenin daha altında bir artırım kararı gelmesi halinde bankaların mevduat faizlerine yapacağı yukarı yönlü güncellemelerin de önüne geçebilir.
"YENİ BİR DOLAR KRİZİNİ TETİKLEME RİSKİ BARINDIRMAKTA"
Mevduat faizlerinin ilerleyen haftalarda artmaması ise, KKM'den çıkışları yavaşlatacağı gibi, hesaplardan çıkan paranın TL mevduatı yerine döviz tevdiat hesaplarına yönelmesine yol açabilir. Bu risk, çıkışların hızlanması ve söz konusu mevduatın yeniden dövize yönelmesi halinde Türkiye'de yeni bir dolar krizini tetikleme riski barındırmakta."
