Döviz Sorununun Türkiye İçin Önemi
Döviz sorunu geçmişte ve bugün Türkiye’nin yumuşak karnı ve krizlerin nedeni olmuştur. Ancak, geçmiş zamanki hükûmetler aynı zamanda devalüasyon yaptı, IMF ile stand-by yaptı ve ertesi yıl ekonomik istikrar sağlandı.
2021 Krizinin Nedenleri
2018 kur şokunda ve 2021 sonu tek haneli faiz kararında, piyasa devalüasyon yaptı ve fakat TL krizi giderek derinleşti, ekonomik krize dönüştü. Bunun bir nedeni dalgalı kur politikası, Bir nedeni de hükûmetlerin yanlış politikasıdır.
İktisat Politikalarının İki Yüzü
İktisat politikaları iki tarafı kesen bıçak gibidir. Eğer yerinde ve doğru karar almazsanız ters tarafı daha çok kesebilir. Söz gelimi hükûmet faizleri düşürüp, kurları artırarak hem içerde ekonomide canlanma yaratmak istedi, hem de dış ticarette rekabet gücümüzü artırmak istedi. Ama ikisi de ters tepti.
Etkileri ve Sonuçları
Sonuçta; ekonomide büyüme kalıcı olmadı, yatırımlarda güven ortamı oluşmadı, yüksek kur rekabet gücü sağlamadı. Dahası; döviz sorununu çözmek için siyasi iktidarın, ithal girdi ikame yatırımları yapmak ve millî dış ticaret politikası uygulamak gibi bir niyeti yoktur.
Dış Ticaret Açığı ve İthalat Sorunu
2023 ilk 6 ayında Türkiye’nin dış ticaret açığı 50,7 milyar dolardır. ABD ve Avrupa Birliği’ne karşı dış ticaret açığımız yok. Bu açığın yüzde 78’ini Rusya ve Çin’e karşı vermişiz. Çin, en çok ithalat yaptığımız 20 ülke içinde ilk sırada geliyor; ancak en çok ihracat yaptığımız ilk 20 ülke içinde yok.
Döviz Krizi ve IMF
Döviz krizi yaşayan ülkeler, ya kendileri önlem alır ya da son çare olarak IMF’ye gider. Bugünkü koşullarda, IMF, Türkiye ile 2001 şartlarında bile stand-by yapmaz. Çünkü 2001’e göre, hukuk ve demokraside geri düştük. Otokrasi ve parti devleti mülkiyet güvencesi için en büyük risktir. Bu riskler olunca IMF stand-by yapmaz.
Türkiye'nin Geleceği
Nerden bakarsak bakalım, bugünkü hükümetle, bugünkü politikalarla, Türkiye döviz sorunu ve bağlı olarak da dış borçlarda temerrüt sorunu yaşayacak gibi görünüyor.
