Rüyaların Kaydedilmesi ve Zihin Okuma
Yıllar önce ilk izlediğimiz filmlerde bize imkansız gelen kurgular, zamanla teker teker gerçekleşti. Şimdi buna bir yenisi daha ekleniyor, rüyaların kaydedilmesi ve zihnimizden geçenlerin okunması... Bazılarımız elimizdeki gelişmiş teknolojiye rağmen bunun hâlâ gerçekleşmiş olabileceğine pek inanamasa da bilim insanları durmadı ve bunun bir yolunu buldu.
Japonya'daki Osaka Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, insanların uykuda rüya görürken oluşan beyin dalgalarını kaydettiler ve bunu dalgaları tekrar görüntüye çeviren bir yapay zeka modeli geliştirdiler. İşte bu yeni yapay zeka özelliği de, dalgaları görüntüye çevirerek, gece görülen rüyaların izlenmesini sağladı. Peki, bu teknoloji insanlığa neler sağlayacak?
İlk başta sadece rüyalar yardımı ile insanların psikolojik durumları yorumlanabilir şeklinde düşünülse de, bu teknoloji felçli hastalarda, Alzeimer, demans hastaları ile otizm ve dikkat bozukluğu gibi hastalıkların tedavisi için de kullanılabilecek. Ancak, asıl gelişmenin zihin okuma çalışmalarına yardım edeceğini ve yapay zeka yardımı ile yakın vakitte düşüncelerin okunmasının mümkün olacağı söyleniyor.
Biz de bilim dünyasındaki bu heyecan verici gelişmeleri Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı ve Dijital İletişim Araştırmacısı Doç. Dr. Ali Murat Kırık ile konuştuk. 'Rüyaların kaydedilmesi fikri yeni değil, ancak şimdi AI'nın yardımıyla bunu yapabiliyor olmamız daha fazla araştırmayı hak eden bir konu... Northwestern Üniversitesi'ndeki Kellogg School of Management'ta pazarlama profesörü olan Moran Cerf, bazı insanların rüyaların anıları kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe taşımanın veya bastırılmış düşünceleri yükseltmenin bir yolu olduğuna inandığını söyledi. Bazı bilim adamları, önemli bilgileri pekiştirmeye odaklanabilmemiz için beynimizin fazla bilgiyi boşaltma yolu olduğunu düşünürken, diğerleri rüyaların duyguları işlememize yardımcı olduğuna inanıyor.
Nitekim bu yıl itibariyle Japonya'daki Osaka Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, insanların beyin tarama verilerini kullanarak gördükleri görüntüleri yeniden oluşturabilen bir yapay zekâ modeli geliştirdi. Araştırmacılar, bu teknolojinin ilerletilmesinin rüyaların kaydedilmesi ve felçli hastaların sözel olmayan iletişim kurması gibi potansiyel uygulamalara yönelik bir adım olabileceğini belirttiler. Bu teknoloji, metin ipuçlarına dayalı olarak görüntüleri üretebilen algoritmaların geliştirilmesiyle uyumludur. Araştırmacılar, mevcut bir algoritma olan 'Stable Diffusion'ı kullanarak daha verimli sonuçlar elde ettiklerini belirtti. Farklı beyin bölgelerinden elde edilen beyin tarama verileri kullanılarak, yapay zekâ modeli görüntülerin yeniden oluşturulması için bağlantılar meydana getirdi. Deneylerde, dört katılımcının fMRI tarama verilerini kullanarak yapay zeka algoritmasının yaklaşık yüzde 80 doğrulukla yaklaşık bin görüntüyü yeniden oluşturabildiği bulundu. Ancak, bu teknolojinin şu an için sadece dört katılımcı üzerinde özelleştirilmiş olarak çalıştığı ve büyük bir kullanıcı grubu için ölçeklendirilmesinin pratik olmadığı vurgulanmıştır.
fMRI, 'fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme' teriminin kısaltmasıdır. Beyin aktivitesini belirli bir zamanda ve belli bir görev ya da uyaran altında görüntülemeye yarayan bir tıbbi görüntüleme yöntemidir. fMRI, nörobilim ve bilişsel psikolojide yaygın olarak kullanılmaktadır. fMRI, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ile beyin aktivitesini izleyen bir tekniktir. MRI, insan vücudundaki su içeriğini kullanarak 3D görüntüler oluşturan bir görüntüleme yöntemidir. fMRI ise, beyindeki kan akışındaki değişiklikleri algılayarak aktif beyin bölgelerini tespit eder.
YETER Kİ HAYAL ET! DÜŞÜNEREK TABLO ÇİZMEK MÜMKÜN OLACAK SIRADA DÜŞÜNCELERİN OKUNMASI VAR
Fakat yapay zekâ, beyninizdekileri beyin dalgalarıyla tam anlamıyla algılayabiliyorsa açıkçası bu tehlikeli bir sonun da başlangıcı olabilir. İnsanların düşünceleri de ortaya çıkabilir.'
