Lübnan'da Hakimler İş Bıraktı: Ekonomik Kriz Protestosu
Lübnan yargısı, 100'den fazla hakimin iş bıraktığını açıkladı. Hakimler, yaşam koşullarını protesto etmek için böyle bir eylem gerçekleştirdi. Başta sağlık ve çocuklarının eğitimi olmak üzere en temel haklardan mahrum bırakıldıklarını söyleyen hakimler, yeni adli yılın başlamasıyla beraber greve yeni isimlerin de katılabileceğini bildirdi.
Lübnan Adalet Bakanı Henry Huri, hakimlerin taleplerini önceliklerinin en başına koyduğunu ve bunları hızla yerine getirmeye çalışacağını dile getirdi. Ülkedeki 610 hakimden 111'nin imzasının bulunduğu açıklamada 'devletin, ailelerin sağlık ve eğitim harcamalarını karşılamaması nedeniyle görevi zorunlu bir şekilde durdurma kararı aldıkları' ifade edildi.
Lübnan'da Ekim 2019'da başlayan gösteriler, hükümetin istifası, Beyrut'taki liman patlaması ve Kovid-19 salgını gibi olaylar ülke ekonomisini derinden etkiledi. Yaklaşık 4 yıldır devam eden ekonomik kriz ortamında döviz rezervlerinin erimesinin önüne geçilmesi için bankalardaki dolar mevduat hesapları donduruldu. Ülkede, 2019'da 1 ABD doları 1500 Lübnan lirasından işlem görürken, art arda yaşanan gelişmelerle eş zamanlı olarak yerel para birimindeki değer kaybı da arttı. Lübnan lirası son 2 yıl içerisinde neredeyse yüzde 90'ının üzerinde değer kaybetti. Dünya Bankası'nın Kasım 2022'de yayımlanan raporunda, Lübnan'daki mali kaybın 72 milyar doları aştığı belirtilmişti. Nüfusunun yüzde 80'i yoksulluk sınırında olduğu aktarılan Lübnan'da, 14 Mart'ta karaborsada 100 bin Lübnan lirası seviyesinde işlem gören dolar, 21 Mart'ta 140 bin liraya çıkarak yeni bir rekor kırmıştı. Halihazırda ise karaborsada dolar 88 bin Lübnan lirasından işlem görüyor. Krizden önce Lübnan'da bir memur maaşı yaklaşık 1000 doları bulurken son dönemde 100 doların altına geriledi.
Lübnan yargısı, 100'den fazla hâkimin iş bıraktığını açıklaması ile yeniden ön plana çıktı. Hakimler, yaşam koşullarını, başta ilaç ve çocuklarının eğitimi olmak üzere en temel haklardan mahrum bırakılmalarını protesto etmek için böyle bir eylem gerçekleştirdi. Bu hamle, yeni adli yılın başlaması arifesinde gerçekleşti. Söz konusu durum, yılın başından beri asgari düzeyde ya da “nöbetçi” hakimlik gibi çalışan yargının performansında yeni bir aksamanın kapısını aralıyor.
Lübnan Adalet Bakanı Henry Huri, 'hakimlerin taleplerini önceliklerinin en başına koyduğunu ve bunları hızla yerine getirmeye çalışacağını' yineledi. Huri, 'yargı sistemi için bir korku olmadığı gibi adalet kurumunun tecrit edilmesi ve felce uğratılmasının da söz konusu olmadığı' konusunda güvence verdi.
Lübnandaki yargı olgusu, 2019 yılının sonlarında mali krizin başlamasından bu yana devlet kurumlarının yaşadığı çöküşün en belirgin yönünü temsil ediyor. Hakimler, ulusal para biriminin değerindeki çöküşün bir sonucu olarak, krizden önce yararlandıkları hastane, eğitim ve diğer imkanlar gibi basit avantajlarının yanında maaşlarının değerinin yüzde 90'ından fazlasını kaybetti.
Öte yandan Lübnan Kuvvetleri Partisi ve Ketaib Partisi'nin başını çektiği Lübnanlı muhalif güçler, Meclis Başkanı Nebih Berrinin siyasi bloklar arasında bu ay içerisinde gerçekleştirilecek 7 günlük bir diyalog için yaptığı daveti reddetti.
