Fındık Fiyatlarında Dalgalanma
Sezona Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) 84 liradan başlarken serbest piyasada 112 liraya kadar yükseldi. Bu yükseliş üreticide beklentiyi 120 lirayı görür beklentisini artırırken, fiyatlar ani bir düşüşle 95 liraya geriledi.
Serbest piyasada bu ani düşüşü değerlendiren üretici ve tüccarlar ise farklı görüşlere yer verdi. Giresun’un Görele ilçesinde fındık tüccarlığı ve sanayiciliği yapan Mustafa Demirci, sermaye darlığı çeken firmaların yüksek faiz oranı nedeniyle kredi kullanamadığını ileri sürerek, “Son zamanlarda fındık fiyatının düşüşünün sebeplerinden biri ülkemizde yeni alınan ekonomik kararlar çerçevesinde banka faizlerinin yüzde 50 gibi yüksek oranlara çıkmış olmasıdır. Piyasadaki para darlığını artırmıştır ve tüccarlar para bularak fındık alamamaktadır. Faizler yüksek olduğu için kimse kredi kullanıp fındık almak istemiyor. Tüccarlar mevcut sermayeleriyle fındık alabildikleri kadar aldılar. Şimdi de kredi kullanmamak için ellerindeki fındığı tutmak yerine piyasaya sürdüklerinde ihracatçı alıcılarda fiyatı düşürmeye başladı. Oysa ki fındık tüccarları ellerindeki fındığı tutup sermaye darlığı çekmeden fındık alımına devam etseydi fındık fiyatı biraz daha yükselebilirdi. Benim üreticilere tavsiyem bu bir geçiş dönemidir, biraz daha sabrederek pazara fındık indirmezse yeniden fiyatların yükseliş eğilimine geçeceğini düşünüyorum” dedi.
ÜRETİCİ SERBEST PİYASAYI TERCİH ETTİ'Fındık fiyatının serbest piyasada rekolte düşüklüğü olduğundan dolayı, tüccar rekabeti nedeni yüzünden arttı.' diyen Fındık Tüccarı Hüseyin Ekiz ise, “ Fındık fiyatları hızlı yükseldi ve TMO’nun müdahale alım fiyatlarının üzerine çıktı. TMO ile serbest piyasa fiyatları arasındaki fiyat yaklaşık 30 lirayı gördü. Bu kadar fiyat farkını ilk defa gördük. Üretici de TMO yerine serbest piyasayı tercih etti. Hatta TMO bütün randevuları iptal edildi. Serbest piyasada fındık alıcıları da rekoltenin düşüklüğünden dolayı ihtiyacını karşılamak adına bir rekabete girip fiyatların yükselmesini sağladı. Yüksek fiyattan fındık alanların hepsinin şimdi zararda olduğunu söyleyebiliriz. Zarar eden ve sermaye darlığı yaşayan serbest piyasada fındığın TMO’nun müdahale alım fiyatlarına kadar düşeceği görülüyor” diye konuştu.
Üreticilerin Görüşleri
Ortahisar Ziraat Odası Başkanı Bekar, fındık fiyatlarının düşmesiyle ilgili açıklamalarda bulundu. Fındıkta fiyatın düşmemesi için TMO’nun devreye sokulduğunu dile getiren Başkan Bekar, “Fındık dünyanın yüzde 75-80’nini karşılayan bir ürün. Dolar olarak ise 2 milyar doların üzerinde bir girdi sallıyor. Tabii biz de buna çok önem veriyoruz. Fındık Fiyatları Neden Düşüyor?Diğer mahsuller diğer ürünler de önemli ama Karadeniz için olmazsa olmaz ürünümüz fındık. Fındık bu dönem hava şartlarının uygun gitmemesi, böceklerin fazlası olması ve bu zararların fındığa zarar vermesi bu sene fındıktaki rekolteyi düşürdü. Rekolte düşünce doğru orantılı olarak fındık düştü. Dolayısıyla fındığa rağbet arttı. Fındık fiyatları piyasada iyi bir yükseliş yaptı. 100 lirayı geçti. Daha sonra da 100 lirayı geçen fındık düşüşe geçti.
Özellikle Ferraro ve diğerleri olmak üzere elbette büyük firmaların fındık ihtiyaçlarını karşılamak için mecbur fındık alacaklar. Fındık bu şirketlerin olmazsa olmazı durumundadır. Çünkü işlettikleri fabrikalarda fındık işleyerek ürünler elde ediliyor. Dolayısıyla bu ve benzeri firmalar ellerinde fındık olmayınca piyasaya yöneldiler. Çiftçilerimiz de serbest piyasada fiyatı uygun görünce fındığını vermeye başladı. Biz de bu durumda TMO (Tarım Mahsulleri Ofisi)’yu devreye sokuyoruz ki alıcılar çoğalsın, fındık fiyatları düşmesin. Ama tabi ki şu an fındık fiyatları yine düşüşe geçti” ifadelerini kullandı.
Fındıkta Taban Fiyat UygulanmalıBaşkan Bekar, fındıkta devletin taban fiyatının koymasını gerektiğini söyleyerek, “Biz her zaman söylediğimiz şu var, bu ürün eğer Türkiye'nin bir ürünüyse, yani tarım ürünleri içerisinde en fazla ihraç edilen üründür. Devletin verdiği fiyat, maliyeti karşılamıyor. Çünkü Karadeniz Bölgesinin doğusu ve batısı farklıdır. Ama bu Doğu Karadeniz bölgesi yüksek engebeli arazilere sahip olduğu için maliyet yüksek oluyor. Yani bu dönem 84 TL verilen fiyatı biz makul karşılamadık. En az 100 TL olması gerekiyordu. Zaten fındık yok. Mesela ben geçen sene 750 kilo fındık yapmıştım ama bu sene bu fındık 250 kiloyu zorla buldu. Çünkü saydığım sebeplerden dolayı fındık üretimi çok fazla düşüşe geçti. Devletin fındığa taban fiyatı koyması gerekiyor. Çözüm budur. Bu fiyattan altına olmaz ama serbest piyasada fiyat nereye giderse gitsin” dedi.
