Filipinlere ait bir ikmal gemisinin çarpışma sonucu hasar görmesinden sonra Manila, Çin'i "saldırgan" olmakla suçlayarak Güney Çin Denizi'nde gerilimin Pekin tarafından kasıtlı olarak arttırıldığını öne sürdü.
Pazar günü Çin sahil güvenlik gemisi ile Manila'nın daha küçük boyutlardaki bir gemisi çarpıştı. İnsanların zarar görmediği olay sonrası uluslararası kınama mesajları yayınlandı ve ABD yetkilileri yaşanan gelişmelere ilişkin endişelerini ifade etti.
Çin Halk Cumhuriyeti ise kendi sahil güvenliği ile bir "milis gemisinin" çarpıştığını duyurdu. Filipinler Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Teresita Daza, pazartesi günü düzenlenen basın toplantısında, "Bu gibi tüm olaylar, saldırganın Filipinler değil, Çin olduğunu açık şekilde gösteren vakalardır." dedi. Çin ise sahil güvenliğin bölgede "yasa dışı inşaat malzemeleri taşımayı" engelleme görevi ile hareket ettiğini söyledi.
Çin sahil güvenliğinin bu tür bir müdahalesi ilk kez olmuyor. Daha önce 5 Ağustos'ta da yine Filipinlere ait bir ikmal gemisine tazyikli su sıkılmıştı.
Anlaşmazlık konusu ne?
Düzenli olarak gerçekleştirilen ikmal görevleri, Filipinler'in ihtilaflı sulardaki egemenlik iddialarını güçlendirmek için 1999 yılında İkinci Thomas Sığlığı denilen yere oturttuğu eski bir savaş gemisi olan BRP Sierra Madre'de yaşayan Filipin askerlerine malzeme ve erzak götürmek için yapılıyor. Bu sığ sular, Manila'da Ayungin ve Çin'de Renai Resifi olarak biliniyor ve Filipinler'in 200 deniz mili özel ekonomik bölgesi içinde yer alıyor.
Filipin Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jr, Pazartesi günü yaşanan çarpışmayı ve Çin'in adımlarını tartışmak üzere bir güvenlik toplantısı düzenledi ve ülkesinin sahil güvenliğini olayı soruşturması için görevlendirdi. Filipinler ile Çin arasındaki gerilimler Marcos döneminde daha da arttı. Pekin'in saldırgan davranışlarından rahatsız olduğunu her fırsatta dile getiren Marcos, bu süreçte geleneksel müttefikleri ABD ile daha yakın ilişkiler içine girdi.
Gerilim tırmanmaya devam ediyor
Manila ve Pekin arasındaki anlaşmazlıklar Güney Çin Denizi'nde her iki ülkenin de stratejik bölgelerdeki toprak iddialarını devam ettirmesi nedeniyle tırmanmaya devam ediyor. Filipinler, Çin'in 2016'daki Permanan Tahkim Mahkemesi kararına saygı göstermesini istiyor. Filipin sahil güvenliği tarafından paylaşılan görüntülerde, pazar günü ikmal operasyonu yapan dört tekneden üçünün yedi büyük Çin sahil güvenlik gemisi tarafından çevrildiği görünüyor. Filipinler Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Jonathan Malaya, Çin'in eylemlerinin çarpışmaya yol açtığını söylerken Manila'daki Çin büyükelçiliği ise Filipin teknelerinin sığlığa "izinsiz girdiğini" belirtti.
