Türk Dünyası'nın Coğrafi Dağılımı
Dünya'nın dört bir yanında bulunan Türk toplulukları Orta Asya, Anadolu, Kafkasya, Rusya-Sibirya, Orta Doğu, İran ve Balkanlar’da yayılan Türk halkları ve devletleri çok büyük bir coğrafya üzerinde hüküm sürüyor. Türk dünyası tüm Türk halklarını kapsayan bir kavramdır. Bazı araştırmacılar bu kavramı Türkistan olarak da kullanıyor. Bu, sadece bağımsız Türk halklarını değil; aynı zamanda özerk cumhuriyetleri ve Türk topluluklarını da kapsıyor.
Orta Asya
Orta Asya – Batı Türkistan’da yaşayan Türklerin başında Türkmenler geliyor. Özbekler, Harezm bölgesinden Fergana’ya kadar uzanan bölgede yaşayan, Orta Asya’nın en kalabalık Müslüman Türk halkıdır. Kırgızlar, en eski Türk halklarındandır. Kazaklar, Ukrayna ve Güney Rusya halklarının karışımı ile 15. yüzyılda ortaya çıkmıştır. Karakalpaklar, Günümüzde Özbekistan sınırları içinde özerk bir cumhuriyettir.
Anadolu
Çoğumuzun dahil olduğu Türkiye Türkleri, Türkiye Cumhuriyeti içinde yaşayan Türk halkıdır. Azerbaycan Türkleri, Kafkasya ve İran platosu arasında yaşayan ve Anadolu Türklerinden sonra en çok nüfusa sahip olan gruptur.
Balkanlar
Karaçaylar, çoğunluğunun Rusya’da bulunan Karaçay-Çerkesya’da yaşadığı bilinen Türk halkıdır. Balkarlar, Rusya içindeki Kabardey-Balkarya Cumhuriyeti'nde yaşayan bir Türk halkıdır. Nogaylar, Cengiz Han soyundan gelen Müslüman Türk Tatarlardır. Ahıska Türkleri, Gürcistan’ın güneyinde bulunan Kıpçak Türkleridir. Karaylar, Orta ve Doğu Avrupa’da bulunan Musevi Kırım Türk topluluğudur.
Rusya-Sibirya
Uygurlar, Orta ve Doğu Asya'dan gelen Müslüman Türk azınlık etnik grubudur. Salarlar, Çin Türkmenleri olarak da biliniyor. Yugurlar, Çin Halk Cumhuriyeti’nin resmî olarak tanıdığı etnik gruplardan Türk-Moğol halkıdır. Tatarlar, Moğol İmparatorluğu'nun dağılmasından sonra batıya gelerek Altınordu Devleti'ni kurdular. Başkurtlar, Rusya’ya özgü Kıpçak Türk grubudur. Çuvaşlar, Rusya’nın içinde yer alan federe cumhuriyettir. Bulgar ve Suvarlar, Çuvaşların ataları olarak bilinirken en önemli özellikleri de Hristiyan olmalarıdır.
İran
Kaşkaylar, bugün İran’da yarı göçebe bir hayat süren Türk halkıdır. Yakutlar, Rusya’da Saha Cumhuriyeti’nde yaşayan Türk halkıdır.
Diğer Türk Toplulukları
Gagavuzlar, günümüzde Moldova Cumhuriyeti’nde, Gagavuzya, Bulgaristan, Ukrayna, Romanya ve Yunanistan’da yaşayan Ortodoks Hristiyan Türk topluluğudur. Bu Türk halkları dışında kayda değer nüfusları olmasa bile kendi gelenek ve göreneklerini yıllarca devam ettiren birçok Türk topluluğu vardır.
