Atmosferik Nehirlerin Etkisi
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Tolga Görüm ve ekibi, 6 Şubat 2023'te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin hemen ardından, Şanlıurfa ve Adıyaman'daki aşırı yağışların nedenini araştırdı. 14-15 Mart 2023 tarihlerinde meydana gelen bu yağışlar, bölgede 21 can kaybı ve 4 kayıpla sonuçlandı.
Aşırı Yağışların Kaynağı
Yapılan araştırmaya göre, bu aşırı yağışların Kızıldeniz'den gelen bir atmosferik nehirden kaynaklandığı tespit edildi. Tanımlanan atmosferik nehirler, tropikal bölgelerde yoğun su buharı taşıyan hava akımlarıdır ve aniden yoğun ve şiddetli yağışlara neden olabilirler.
Gözlemler ve Bulgular
Prof. Dr. Görüm, "Son 21 yılın en şiddetli yağışlarını yaşadık" diyerek, 20 saat içinde 183 milimetre yağış düştüğünü ve bunun depremin etkisiyle zayıflayan yamaçlarda heyelanları tetiklediğini açıkladı. Çamur akıntıları ve taşkınların etkisiyle birçok vatandaş hayatını kaybetti ve kayboldu.
İklim Değişikliğinin Rolü
Yapılan çalışmada, iklim değişikliğinin etkisiyle son 10-15 yılda atmosferik nehir vakalarının sıklıkla meydana geldiği belirtildi. Prof. Dr. Görüm, bu olayların, afet bölgelerinde önemli bir risk faktörü olabileceğini ifade etti.
Ekonomik Etkiler
Daha önce depremlerle yıkıma uğrayan bölgede, aşırı yağışların tarım arazileri üzerinde olumsuz etkiler yarattığı bildirildi. Özellikle coğrafi işaretli ürünlerin yetiştirildiği tarım arazilerinin büyük zarar gördüğü vurgulandı.
Sonuç ve Öneriler
Atmosferik nehirler, sadece yağış değil, aynı zamanda enerji ve ısı transferinde de önemli rol oynamaktadır. Prof. Dr. Görüm, "Bu tür hava akımları, ani kar erimelerine de yol açabiliyor ve bunlar da heyelanlar gibi doğal afetleri tetikliyor" dedi. Bu tür olayların zaman ve mekan açıdan anlaşılması, ilerideki felaketlerin önlenmesi açısından kritik önem taşıyor.
Türk bilim insanları tarafından yapılan araştırmada, 6 Şubat 2023'te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Şanlıurfa ve Adıyaman’da görülen aşırı yağışların, Kızıldeniz’den gelen bir atmosferik nehirden kaynaklandığı tespit edildi. İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Tolga Görüm, AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
Türk bilim insanları tarafından yapılan araştırmada, 6 Şubat 2023'te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Şanlıurfa ve Adıyaman’da görülen aşırı yağışların, Kızıldeniz’den gelen bir atmosferik nehirden kaynaklandığı tespit edildi. İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Tolga Görüm, AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
