Alzheimer Hastalığı ve Tedavisi
Alzheimer’ın kesin sebebi bilinmiyor. Fakat bazı kişilerde bu hastalığa daha sık rastlanıyor. Araştırmalara göre, uykusuzluk, depresyon ve sosyal hayattan kopuk bir yaşam Alzheimer riskini artıyor.
İngiltere’de bir firmanın ‘Donanemab’ adlı ilacı, dünya genelinde bir grup Alzheimer hastasında uygulandı. Deneyin sonunda ‘Donanemab’ın Alzheimer’ın ilerlemesini yüzde 30 oranında yavaşlattığının bilimsel deneylerle kanıtlandığı açıklandı. Alzheimer’ın ilk döneminde uygulanan antikor tedavisi olarak lanse edilen tedavinin, Alzheimer hastalarının beyninde oluşan ‘beta amiloid’ adlı maddeyi temizlemek üzere tasarlandığı öğrenildi.
Birçok hastada olumlu ilerleme kaydedilen tedaviyle ilgili görüşüne başvurduğumuz İstanbul Florence Nightingale Hastanesi’nden nöroloji uzmanı Prof. Dr. Barış Topçular, çalışmanın şu ana kadar açıklanan en umut vadedici tedavi olduğunu kaydetti. Prof. Dr. Topçular, çalışmayı şöyle anlattı: “İki parametre var. Bir tanesi hastalığı yavaşlatma açısından yüzde 35, hatta alt gruplara baktığınız zaman bazı hastalarda yüzde 40’a kadar yavaşlama sağlayabiliyor. Daha önemlisi de çalışmaya katılan aktif tedavi alanların yarıya yakınının (yüzde 47) bir yıl boyunca hiç kötüleşme göstermemesi. Normalde Alzheimer ilerleyici bir hastalık. Bir yıl içinde bile belirli bir ilerleme görüyoruz. İlk defa bir ilaç bir yıl boyunca hastalığın stabil kalmasını sağlamış. Bunu da hastaların yarısında başarmış. Oldukça yüz güldürücü bir sonuç.”
İngiltere’deki yetkililer ilacın, vasküler bunama gibi diğer bunama türlerinde değil, sadece Alzheimer hastalığında işe yaradığını belirtti. İlacın sadece Alzheimer hastalarında etkili olduğunu, diğer bunama türlerinde etkili olmadığına dikkat çeken Prof. Dr. Topçular da şunları söyledi: “Alzheimer hastalığı bunamaların en sık sebebi. Bütün bunamaların yüzde 65-70 kadarını oluşturuyor. Bunun haricinde farklı bunama yapan hastalıklar da var. Bu ilaç, Alzheimer dışı diğer bunama nedenlerinde etkili değil. Sadece Alzheimer için etkili. Bu sonuçlar da Alzheimer hastalığının erken evresi için. İleri evrelerdeki hastalarda etkisi çok minimal. Erken tanı koyup erken tedaviye başlarsanız, yüz güldürücü sonuçlar alınabiliyor gibi görünüyor. Hastalıkta birçok faktör var. Bir dolu parametre var ama ne kadar fark görüleceği kişiler arasında değişebilir.”
Alzheimer’da işitme sağlığının önemine de dikkat çeken Prof. Dr. Topçular, “Genellikle ‘İşitmem azaldı ama bir şekilde idare ediyorum diyoruz. Ama o idare ediyorum noktası beyin için iyi bir şey değil. Çünkü beyin, uyarıyla aktive olur ve uyarıyla canlı kalır. O uyarıların 2 ana kaynağı var. Bir tanesi görmemiz bir tanesi de işitmemiz. İşitme azaldığı anda özellikle Alzheimer tipi bunama için riskiniz artıyor. Sadece işitme problemi, Alzheimer riskini yüzde 10 artırıyor. İşitme probleminin tedavisini alırsak en basitinden bir işitme cihazı kullanırsak, o yüzde 10 riski ortadan kaldırmış oluyoruz” dedi.
Prof. Dr. Topçular, Alzheimer’ı önlemek adına şu tavsiyelerde bulundu:
- Akdeniz tipi diyetle beslenmek çok önemli. Meyve ve sebze çeşitlerinden tüketmek gerekiyor. Hepsinden alacağımız vitamin ve minareller farklı.
- Fiziksel olarak aktif olmak gerekiyor. Günlük en azından yarım saat yürüyüş yapılması lazım.
- Sosyal aktivite önemli çünkü bu beynin aktif olmasını sağlayan bir şey. Özellikle yaşlılarımızda eve kapanma, ilişkiyi azaltma eğilimi olur genelde. Bunu çok istemiyoruz. Aktif olmalarını istiyoruz.
- En önemlisi ise zihinsel olarak aktif olmak. Altın kural yeni bilgi öğrenmeyi sağlayacak aktivite. Yeni bir hobi, etkinlik, dil öğrenmek olabilir ama en önemlisi yeni bilgi öğrenmeyi sağlayacak bir şey. Evde dikiş nakış yapıyorsanız yeni bir figür öğrenmeniz bile yeni bir bilgi öğrenmek demektir. Bulmaca çözmek de eğer bilmediğiniz bir şeyi araştırıp öğreniyorsanız faydalı.
Alzheimer hastalığının yanı sıra diğer bunama türleri de vardır. Bunlar arasında en sık görülenler Alzheimer hastalığı, frontotemporal demans, Lewy cisimlikli demans ve ikincil (sekonder) demanstır. Her birinin farklı belirtileri ve tedavi yöntemleri vardır.
