ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan kaynaklara atıfta bulunan Amerikan yayın kuruluşu CNN, bakanlığın yaz sonunda Ukrayna'ya resmi bir diplomatik nota gönderdiğini vurgularken, Washington'un Kiev'in doğrudan bütçe desteği almaya devam etmesi için çeşitli yolsuzlukla mücadele önlemleri almaya devam etmesini beklediğini belirtti.
Kaynak, Kiev yönetimine gönderilen diplomatik notada ayrıca Uluslararası Para Fonu (IMF) programı çerçevesinde reformların gerçekleştirilmesi ihtiyacından da bahsedildiğini kaydetti. CNN'e göre, son birkaç hafta içinde Kiev'e ABD'nin ekonomik yardımlarının bir kısmının Ukrayna'nın kurumlarda reform yapma konusundaki başarılarına bağlı olacağına dair bir dizi bildirim gönderildiği de ifade ediliyor.
Temmuz ayında ABD Dışişleri Bakanlığı Genel Müfettişliği (OIG), Ukrayna'ya yapılan ekonomik yardımın Kiev hükümeti ve Ukrayna özel sektöründeki yolsuzluklar nedeniyle risk altında olduğu konusunda uyarıda bulunmuştu.
Amerikan medyası tarafından ele geçirilen gizli bir ABD strateji belgesine göre, Joe Biden yönetimi, Ukrayna'daki yolsuzluk konusunda kamuoyuna açıkladıklarından çok daha fazla endişeli.
ABD'nin uzun vadeli 'hassas ve gizli' planı, Washington'ın Kiev'in yolsuzlukların kökünü kazımasına ve bazı alanlarda reform yapmasına yardımcı olmak için attığı çok sayıda adımı ortaya koyuyor. Gizli belgelere göre yolsuzluklar, Batılı müttefiklerin Rus işgaline karşı Ukrayna'ya verdiği desteği kesmesine neden olabilecek seviyede. Bu aşamada Kiev'e verilen net mesaj; yolsuzlukla mücadele çabalarını erteleyemeyeceği.
Belge, üst düzey yolsuzluk algısının 'Ukrayna halkının ve yabancı liderlerin hükümete olan güvenini sarsabileceği' uyarısında da bulunuluyor. Strateji belgesinin iki versiyonu bulunuyor. İlki, geçtiğimiz haftalarda ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından kendi web sitesinde kamuya açık şekilde yayımladığı 22 sayfalık daha yumuşak bir dil kullanılan belge. İkincisi ve 'Entegre Ülke Stratejisi' başlıklı gizli versiyonu ise bunun yaklaşık üç katı uzunluğunda. Burada bankaların özelleştirilmesinden okullarda daha fazla İngilizce öğretilmesine ve ordunun NATO protokollerini benimsemesinin teşvikine kadar ABD'nin Ukrayna'daki hedefleri ile ilgili çok daha geniş ayrıntı içeriyor.
Biden yönetimi, Kiev'i kamuoyu önünde uyarmaktan çekiniyor. Analistlere göre stratejinin sessizce açıklanması ve sert dilin gizli versiyona bırakılmış olması, Biden yönetiminin karşı karşıya olduğu zoraki mesaj verme durumunun altını çiziyor. Washington, Ukrayna'ya rüşveti kesmesi için baskı yapmak istiyor, zira söz konusu olan Amerikan parası. Ancak bu konuda çok yüksek sesle konuşmak, ABD'nin Ukrayna'ya yardım etmesine karşı çıkan çevreleri cesaretlendirebilir ki bu isimlerin çoğu bu yardımları engellemeye çalışan bazı Cumhuriyetçi milletvekilleri. Keza Batılı uzmanlara göre Kiev'e yönelik Amerikan desteğinin zayıfladığı algısı, daha fazla Avrupa ülkesinin Ukrayna'ya yardım konusunda iki kez düşünmesine neden olabilir.
Ukrayna'daki kronik hale gelmiş yolsuzluklar uzun zamandır en alt kademeden en tepeye, Başkan Biden'a kadar tüm ABD'li yetkilileri rahatsız ediyor. Ancak Biden'ın 'otokrasiye karşı gerçek demokrasi savaşı' olarak nitelendirdiği Rusya'nın Şubat 2022'deki başlattığı işgalin ardından konunun önemi azaldı. ABD'li uzmanlara göre Biden ekibi aylarca yolsuzluktan üstünkörü bahsetmekle yetindi. Bunun sebebi, Kiev'le dayanışma içinde olduklarını göstermek ve ABD'nin Ukrayna'ya yaptığı askeri ve ekonomik yardımları eleştiren Cumhuriyetçi bazı vekillerin tepkisini daha fazla çekmekten kaçınmak istemeleriydi. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, yakın geçmişte, yolsuzluk iddialarına yönelik başlattığı mücadele kapsamında birçok üst düzey savunma yetkilisini görevden alarak ABD ve Avrupa'ya güven vermeye çalıştı.
